Opstartprocedure Curatele

Wanneer de kantonrechter de ondercuratelestelling heeft uitgesproken, begint de opstartprocedure. Als eerste wordt de ondercuratelestelling binnen tien dagen na de uitspraak openbaar gemaakt. Dit gebeurt in de Staatscourant, twee landelijke dagbladen en in het curatele- en bewindregister van de rechtbank. Dit wordt gedaan zodat instanties weten dat de klant onder curatele is gesteld. Wanneer de klant bepaalde handelingen wil verrichten zonder dat hij/zij daartoe gemachtigd is, kan dit geweigerd worden door de instanties of achteraf worden teruggedraaid door de curator.

Zodra De VAO de beschikking van de rechtbank heeft ontvangen, kunnen de bankrekeningen worden geopend. De eerste rekening wordt de beheerrekening genoemd. Op deze rekening worden alle inkomsten ontvangen. Hiervan worden de rekeningen betaald, zoals de vaste lasten (bijvoorbeeld de huur en verzekeringen), maar ook eventuele schulden en betalingsachterstanden worden waar mogelijk afgelost. De klant heeft geen beschikking over de beheerrekening.

Naast de beheerrekening wordt er een rekening geopend voor het leefgeld. Over deze rekening heeft de klant wel de volledige beschikking. Op deze rekening wordt per week een standaard bedrag aan leefgeld gestort vanaf de beheerrekening. De hoogte van dit bedrag en de mogelijkheid om extra geld aan te vragen verschillen per situatie, onder andere afhankelijk van het inkomen en schulden. Van het leefgeld kan de klant boodschappen doen en extra dingen aanschaffen, zoals rookwaar. De rekening voor het leefgeld mag niet rood staan. Ook is er niet altijd de mogelijkheid tot internetbankieren of het betalen van (automatische) incasso’s vanaf deze rekening.

Tot slot is er soms sprake van een spaarrekening. Op deze rekening worden indien mogelijk reserves opgebouwd voor (onvoorziene) uitgaven. De klant heeft geen beschikking over deze rekening, maar kan bij voldoende spaarsaldo geld aanvragen bij de curator.

Wanneer de rekeningen zijn geopend, meldt de curator dat er curatele is uitgesproken aan alle instanties waar de klant mee te maken heeft of zal krijgen. Ondanks dat de ondercuratelestelling openbaar is gemaakt, moeten al deze instanties ook worden aangeschreven met de beschikking en de gegevens van de klant en de curator. Deze instellingen kunnen zich dan voortaan tot De VAO richten.

De curator moet binnen drie maanden een boedelbeschrijving naar de rechtbank sturen. Hierin staat precies beschreven wat de financiële situatie van de klant is bij ingang van de ondercuratelestelling. Dit is het uitgangspunt van de werkzaamheden van de curator op financieel gebied.

Werkzaamheden van de curator

Een curator heeft veel verschillende taken. Tot de werkzaamheden op administratief en financieel gebied behoren:

  • Aanvragen van de ondercuratelestelling
  • Inkomensreparatie
  • Opstellen van een budgetplan
  • Betalingen voldoen volgens het opgestelde budgetplan
  • Declareren van ziektekosten
  • Aanvragen van toeslagen bij de belastingdienst
  • Aanvragen van bijzondere bijstand
  • Aanvragen van kwijtschelding van gemeentelijke belastingen
  • Verzorgen van een eenvoudige belastingaangifte (box 1)
  • Treffen van betalingsregelingen bij een beheersbare schuldenlast
  • Aanbieden van een telefonisch spreekuurcontact (binnen redelijke grenzen)
  • Verantwoording afleggen bij de kantonrechter d.m.v. de rekening en verantwoording

Er wordt een budgetplan opgesteld, zodat de klant overzicht krijgt in de inkomsten en uitgaven. In dit budgetplan staan de maandelijkse inkomsten en uitgaven. Indien er schulden of betalingsachterstanden zijn, maakt de curator een plan om die af te betalen. De klant kan aangeven bepaalde uitgaven stop te willen zetten of juist nieuwe uitgaven te willen doen, mits er voldoende ruimte is binnen het budgetplan.

Verder legt De VAO jaarlijks verantwoording af aan de kantonrechter over de uitgaven en schulden. Dit wordt de rekening en verantwoording genoemd.

De VAO biedt de klant ook mogelijkheden om het hele jaar door inzicht te krijgen in de financiën. De klant kan ieder kwartaal een rekeningafschrift ontvangen waarop de inkomsten en uitgaven terug te lezen zijn. In plaats daarvan kan de klant er ook voor kiezen om een account aan te vragen voor ons systeem. Daarmee kan de klant zelf online inloggen in het systeem om zijn/haar eigen dossier te bekijken.

Naast de normale taken zijn er ook werkzaamheden op financieel vlak die De VAO kan uitvoeren voor een hoger tarief of op kosten van de klant kan uitbesteden aan een ander bedrijf. Dit gaat altijd in overleg met de klant en/of met toestemming van de rechtbank. Tot deze werkzaamheden behoren:

  • Problematische schuldsanering
  • Voorbereidende werkzaamheden voor het aanvragen van een schuldregeling
  • Bewind bij ondernemersactiviteiten
  • Belastingaangifte box 2 en box 3
  • Ingewikkelde nalatenschappen
  • Administratie voor het persoonsgebonden budget (PGB)
  • Ontruiming van de woning
  • Verkoop van onroerend goed
  • Frequent meegaan naar zittingen bij de kantonrechter
  • Meegaan naar een WSNP-zitting
  • Meegaan naar het UVW
  • Aangifte doen wegens inbraak of mishandeling

Naast de bovengenoemde taken, zijn er ook werkzaamheden die te maken hebben met de zorg en de persoonlijke aspecten van de klant. Hieronder vallen:

  • Het nemen van beslissingen betreffende verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding
  • Het adviseren van de klant wanneer deze zelf in staat is om beslissingen te maken
  • Het behartigen van de persoonlijke belangen van de klant
  • Het controleren van het begeleidingsplan
  • Het controleren van de hulpverleners

De curator mag bijvoorbeeld de verblijfplaats van de klant bepalen en in overleg met de hulpverleners beslissen welke vorm van zorg nodig is. De curator mag geen hoogstpersoonlijke handelingen uitvoeren, zoals het opstellen van een testament of het erkennen van een kind. Hij mag zich wel mengen in persoonlijke relaties van de klant wanneer deze hem/haar duidelijk negatief beïnvloeden.

Dat de klant onder curatele staat wil niet zeggen dat hij/zij geen verantwoordelijkheden en verplichtingen meer heeft. Zo is de klant zelf verantwoordelijk voor een inkomen in de vorm van loon of een uitkering. Wanneer de klant niet in staat is deze zelf aan te vragen, helpt De VAO hier uiteraard mee. Verder kan het zo zijn dat de klant post moet doorsturen, vooral in de opstartperiode.